Koniczyna

Koniczyna jest rośliną z rodziny bobowatych, która obejmuje około 250 gatunków. Odgrywa ona ważną rolę w gospodarce rolnej, jako roślina pastewna rosnąca na łąkach i pastwiskach oraz wysiewana w polowych mieszankach pastewnych.

Koniczyna występuje naturalnie na wszystkich kontynentach w strefach klimatu umiarkowanego i podzwrotnikowego, z wyjątkiem Australii. W Europie spotkać można się z 99 różnymi gatunkami tej rośliny. W Polsce rośnie około 20 odmian koniczyny.

Z koniczyną najcześciej spotkać można się w miejscach skalistych, na wydmach piaszczystych, klifach, stepach oraz murawach.

Koniczna jest rośliną jednoroczną i byliną, która osiąga do 70 centymetrów wysokości. Może posiadać łodygi prosto wzniesione, płożące lub podnoszące się. Koniczyna ma trójlistkowe liście, które są podzielone pierzaście lub dłoniasto. Jej liście są całobrzegie lub ząbkowane, a przylistki — drobne.

Kwiaty koniczyny są motylkowe, drobne, zebrane w gęste główki. 5 działek tworzy dzwonkowaty, trwały kielich. Płatki korony są białe, czerwone, różowe oraz żółte. 2 dolne płatki tworzą tak zwaną łódeczkę, 2 boczne zaokrąglone — skrzydełka otulające łódeczkę, 5 jest natomiast wzniesiony do góry i tworzy żagielek. Może być on szeroko rozpostarty lub posiadać podwinięte brzegi. We wspomnianej powyżej łódeczce znajduje się 1 słupek z 1 zalążnią, która zawiera od 1 do 12 zalążków i 10 pręcików, z czego 9 jest zrośniętych nitkami, tworząc rurkę, a 1 — wolny. Owoce koniczyny są najczęściej zamknięte w trwałym kielichu. Przeważnie zawierają 1 lub 2 kuliste, jajowate lub nerkowate nasiona.

W polskim klimacie powszechnie występuje koniczyna czerwona. Jej nasiona zbiera się od połowy maja i suszy na rusztowaniach w temperaturze 40 — 50 stopni Celsjusza. Po omłóceniu, przechowywane są one w przewiewnych, ciepłych miejscach o wilgotności na poziomie nie przekraczającym 12%.

Koniczyna czerwona najlepiej czuje się na glebach wapnowanych o odczynie obojętnym lub lekko alkalicznym. Do jej nawożenia wykorzystuje się fosfor, potas oraz mikroelementy. Koniczyna jest wrażliwa na warunki wilgotnościowe. Lubi ona rosnąć w rejonach górskich i morskich oraz na terenach charakteryzujących się wysokimi opadami.

Optymalny termin siewu koniczyny czerwonej to koniec marca i początek kwietnia. Nasiona umieszcza się na głębokości około 1 — 2 centymetrów, w 30 — 40 centymetrowych odstępach. W celu ochrony przed chwastami wykonuje się bronowanie. Jesienią zaleca się dokładnie oczyścić ziemię z chwastów, spulchnić ją i nasycić nawozami. Pierwsze koszenie koniczyny następuje wiosną, podczas zawiązywania się pąków kwiatów. W ciągu jednego roku, roślina uzyskuje 1 — 2 odrosty, które są wykorzystywane na paszę.

Koniczyna jest bogata w witaminy A, B, C, E oraz P, żelazo, wapń, potas, magnez, selen, fosfor, karoten, garbniki, flawonoidy, glikozydy fenolowe oraz kwasy mineralne. W ziołolecznictwie wykorzystuje się ją do leczenia schorzeń pęcherza, nerek, a także problemów skórnych, takich jak łuszczyca czy trądzik.