Pasternak – mniej popularny kuzyn pietruszki

Pasternak na pierwszy rzut oka jest bardzo podobny do pietruszki i podobnie jak ona pochodzi z rodziny selerowatych, lecz jest dużo mniej od niej popularny. Przeczytaj jakie walory posiada pasternak i czym różni się od pietruszki.

Pasternak – pochodzenie i cechy morfologiczne

Pasternak zwyczajny (Pastinaca Sativa), to roślina należąca do rodziny selerowatych. Pasternak rodzimie występuje na obszarze Europy i Azji (Turcja, Kaukaz i Syberia Zachodnia). Jednak jako gatunek przywieziony rozprzestrzenił się na innych kontynentach. Rośnie on dziko i jest rośliną pospolitą na obszarach nizinnych oraz na niższym terenie górskim. Pasternak uprawiany jest również jako warzywo jadalne i pastewne.

Pasternak jest rośliną dwuletnią, w pierwszym roku cyklu życiowego tworzy rozetę liści i słodki, jadalny korzeń. W drugim roku pasternak wytwarza łodygę kwiatostanową. Małe, żółte kwiaty zebrane są w baldachy i pojawiają się późną wiosną lub latem. Korzeń pasternaku jest bardzo podobny do korzenia pietruszki. Korzeń u dzikich roślin jest cienki i wcześnie drewniejący, natomiast u odmian uprawnych gruby, jadalny o charakterze spichrzowym.

Pasternak – zastosowanie

Pasternak zwyczajny jest rośliną jadalną o szerokim zastosowaniu, zarówno w kuchni, jak i hodowli zwierząt oraz w medycynie ludowej.

W kuchni zazwyczaj używaną częścią pasternaku jest korzeń. Najczęściej jest on gotowany czy pieczony, podawany jako frytki lub puree. Korzeń pasternaku dodawany jest także do zup,, zapiekanek i sałatek. Ma słodkawy, nieco korzenny smak, który jest szczególnie wyczuwalny po ugotowaniu. Natomiast młode liście pasternaku można dodawać do sałatek lub używać jako zioła.

Pasternak zwyczajny jest również stosowany jako pasza dla zwierząt, gdyż z powodu słodkiego smaku zazwyczaj jest chętnie przez nie zjadany.

Jako pasza używany jest głównie korzeń pasternaku, ponieważ jest bogaty w witaminy (szczególnie witaminę C), białko i minerały. Natomiast liście i łodygi pasternaku zawierają furanokumariny, które mogą powodować reakcję skórną wywołaną przez światło słoneczne. Dlatego zaleca się karmienie zwierząt (szczególnie tych przebywających na pastwisku) głównie korzeniami pasternaku.

Ponadto pasternak ma także właściwości lecznicze takie jak: oczyszczanie organizmu z toksyn, wspomaganie pracy układu pokarmowego i moczowego.

Uprawa pasternaku

Uprawa pasternaku zwyczajnego jest dość łatwa, lecz by zapewnić sobie dobre plony warto zastosować się do poniższych rad:

• odpowiednie miejsce — pasternak najlepiej rośnie na dobrze oświetlonym stanowisku, choć  toleruje też półcień. Gleba pod pasternak powinna mieć odczyn o pH od lekko kwaśnego do obojętnego;
• gleba — ponieważ korzenie pasternaku rosną głęboko, gleba, w której ma rosnąć, powinna być dobrze spulchniona, aby mogły swobodnie się rozkorzeniać. Na glebę można rozłożyć kompost lub obornik, aby ją użyźnić;
• wysiew nasion — nasiona pasternaku powinny być wysiewane bezpośrednio do gleby, gdyż warzywo źle znosi przesadzanie. Nasiona wysiewa się na wiosnę, w rowkach, na głębokość około 1-2 cm, a odległość między roślinami powinna wynosić około 20 cm;
• regularne podlewanie — roślina wymaga regularnego podlewania, szczególnie w okresie suchym. Ważne jest jednak, by podlewanie nie było zbyt obfite, aby korzenie nie zgniły. Warto też regularnie usuwać chwasty, by nie zabierały warzywu dostępu do światła, wody i składników odżywczych;
• zbiór pasternaku — pasternak zazwyczaj zbiera się jesienią, od października do listopada. Korzenie powinny być delikatnie wydobywane z ziemi, aby ich nie uszkodzić. Po wyciągnięciu z ziemi pasternaka liście należy odciąć, zostawiając około 2 cm, po to by korzeń nie stracił wilgoci.

Czym się różni pasternak od pietruszki

Pasternak jest bardzo podobny do pietruszki, która jest od niego znacznie bardziej popularniejszym warzywem. Pomimo że oba te warzywa pochodzą z rodziny selerowatych i korzenie tych roślin są niemal identyczne, to różnią się nieco od siebie.

Liście pasternaku są szersze i mniej poszarpane niż natka pietruszki. Korzeń natomiast, mimo że na pierwszy rzut oka jest bardzo podobny do korzenia pietruszki, to też się od niego odróżnia. Zwykle jest on większy i jaśniejszy od brązowawego korzenia pietruszki.

W przeciwieństwie do aromatycznej natki pietruszki liście pasternaku nie mają tylu walorów smakowych. Natomiast korzeń jest bardziej słodki i wyrazisty w smaku.

Podsumowując, mimo że pasternak jest dużo mniej popularną rośliną od swojej kuzynki pietruszki, równie jak ona jest smacznym i łatwym w uprawie warzywem. Ponadto obie rośliny mają właściwości prozdrowotne, choć ich wartości odżywcze nieco różnią się od siebie. Korzeń pasternaku bogaty jest w witaminę C i potas, natomiast pietruszka jest dobrym źródłem witaminy K i żelaza.