Weganizm. Czy dieta wegańska jest zdrowa?
Mianem weganizmu określa się styl życia zakładający rezygnację ze spożywania oraz stosowania produktów pochodzenia zwierzęcego. Dotyczy to zarówno diety, jak i innych aspektów życia. Ludzie podejmują decyzję o przejściu na weganizm ze względów zdrowotnych, etycznych, duchowych, ekologicznych, religijnych, ekonomicznych oraz społecznych.
Na diecie wegańskiej nie spożywa się mięsa, nabiału oraz miodu. Weganie nie kupują ubrań i stosują kosmetyków produkowanych na bazie surowców odzwierzęcych, takich jak futro, skóra, jedwab czy wełna. Bojkotują oni wszelkiego rodzaju wyroby testowane na zwierzętach oraz formy rozrywki, w których są one wykorzystywane, typu cyrk, polowanie czy rodeo.
Podstawę piramidy żywieniowej wegan stanowią produkty na bazie zbóż: pszenica, żyto, ryż, owies oraz proso. Znaleźć można tutaj także owoce oraz warzywa. Środkowy poziom to rośliny strączkowe i oleiste, orzechy, grzyby, glony morskie, a także zamienniki mleka krowiego i koziego, takie jak mleko sojowe czy ryżowe oraz sera, który najczęściej jest zastępowany tofu. Na szczycie piramidy znajdują się natomiast produkty spożywcze, takie jak cukier, kawa oraz herbata.
Czy dieta wegańska jest zdrowa? Jak najbardziej! Odpowiednio zbilansowana, skutecznie redukuje ryzyko wystąpienia nadciśnienia, otyłości, cukrzycy typu II, chorób układu krążenia, kamicy żółciowej, zaparć, pęcherzyka żółciowego, hemoroidów, próchnicy oraz chorób nowotworowych, takich jak rak płuc, jelita grubego czy sutka. Gdy taka dieta nie jest we właściwy sposób skomponowana, może prowadzić do niedoborów energetycznych oraz składników odżywczych typu witamina B12, witamina D, cynk, żelaz oraz wapń. Dodatkowo, zwiększa ona ryzyko wystąpienia krzywicy, anemii, osteoporozy, woli tarczycowych, zaburzeń miesiączkowania, biegunek oraz zaburzeń neurologicznych.
Jak skutecznie zapobiec niedoborom składników odżywczych w diecie wegańskiej? Na rynku dostępne są różnego rodzaju suplementy zawierające witaminę B12 oraz D. Cennym źródłem wapnia są mleko sojowe, zielone warzywa liściaste, rośliny strączkowe, nasiona sezamu, glony, orzechy oraz figi. Wysoką zawartością białka charakteryzują się natomiast produkty spożywcze, takie jak soczewica, soja, groch, fasola, bób, orzechy oraz nasiona.
Jak w zdrowy sposób przejść na dietę wegańską? Najzdrowszym rozwiązaniem jest stopniowe przyzwyczajanie organizmu do tego typu sposobu odżywiania. Zdrowy jadłospis wegański to taki, który jest odpowiednio zbilansowany. W tym celu, planując go należy zadbać o to, aby każdego dnia spożywać minimum 6 porcji produktów zbożowych oraz bogatych białko, 4 porcje warzyw w formie surowej lub gotowanej, 2 porcje surowych, gotowanych lub suszonych owoców oraz co najmniej 2 porcje tłuszczów, takich jak olej rzepakowy, lniany lub sojowy. Osobom będącym na diecie wegańskiej zaleca się regularne przeprowadzanie badań diagnostycznych sprawdzających stężenie witaminy D3, B12, żelaza oraz wapnia.