Rybitwa a mewa – różnice, podobieństwa i ciekawostki

Rybitwa i mewa to ptaki wodne, które często można spotkać nad morzem, oraz w okolicach jezior i rzek, gdyż są one ze sobą spokrewnione i zamieszkują podobne środowiska. Dlatego, choć rybitwy i mewy na pierwszy rzut oka mogą wydawać się podobne, istnieje wiele różnic, które pozwalają je odróżnić. W tym artykule przyjrzyjmy się bliżej tym gatunkom oraz temu, w czym są do siebie podobne i czym różnią się one od siebie.

Rybitwy, a mewy – pochodzenie i charakterystyka

Nazwa rybitwa pochodzi od słowa ryba, co jest nawiązaniem do tego, że ptaki te spożywają głównie ryby. Z kolei słowo mewa wywodzi się z języka starosłowiańskiego i oznacza ptaka wodnego.

Oba te rodzaje ptaków należą do rodziny mewowatych (Laridae). Rybitwy to ptaki, które ewoluowały i wyspecjalizowały się jako gatunki, przystosowane do długodystansowych migracji i polowań na ryby. Natomiast mewy, są bardziej wszechstronnym adaptacyjnym gatunkiem, który wykształcił u siebie zdolności przetrwania w różnorodnych środowiskach, od dzikich wybrzeży po obszary miejskie.

Jak wygląda rybitwa

Rybitwy (Sterninae) mają ciała aerodynamiczne, a skrzydła rybitw są długie i wąskie, co ułatwia im długotrwałe loty i szybkie manewrowanie w powietrzu. Dodatkowo ogon rybitwy jest charakterystycznie rozwidlony, co także pomaga w precyzyjnym sterowaniu ciałem podczas lotu.

Ubarwienie rybitw jest mocno kontrastowe, bo ich upierzenie zazwyczaj charakteryzuje się białymi, czarnymi i szarymi elementami, a głowa wielu z nich dodatkowo jest ozdobiona czarną czapeczką.

Jednym z najbardziej charakterystycznych przedstawicieli jest rybitwa czubata (Thalasseus sandvicensis). Jest to średniej wielkości ptak z rozpiętością skrzydeł dochodzącą do 100 cm i posiada biało-szare upierzenie, czarną czapeczkę na głowie oraz długi, żółty dziób. Rybitwa czubata żywi się głównie rybami, które łowi w płytkich wodach przybrzeżnych, unosząc się na pewnej wysokości nad wodą, a następnie gwałtownie nurkując, by złapać ofiarę.

Kolejny znany gatunek, to rybitwa popielata (Sterna paradisaea), która jest nieco mniejsza, z rozpiętością skrzydeł na około 70-80 cm. Wyróżnia się ona smukłym wyglądem, białym upierzeniem z ciemnym grzbietem i skrzydłami oraz czarną czapeczką. Rybitwa popielata jest mistrzem w lotnictwie i często obserwowana jest podczas długich migracji na odległość tysięcy kilometrów, od Arktyki po Antarktydę.

Czym charakteryzuje się mewa

Mewy są znacznie większe i masywniejsze od rybitw, a ich budowa ciała jest bardziej przystosowana do życia na lądzie oraz w wodach przybrzeżnych. Skrzydła mew są szerokie, a ogon jest zazwyczaj prosty, co pozwala im na długie szybowanie i unoszenie się w powietrzu przy minimalnym wysiłku.

Ubarwienie piór mew jest mniej kontrastowe niż u rybitw i często dominują u nich odcienie szarości i bieli z czarnymi akcentami na końcówkach skrzydeł. Charakterystyczne dla mew są natomiast ich masywne dzioby, które pozwalają na różnorodną dietę.

Jednym z najbardziej znanych ich przedstawicieli jest mewa srebrzysta (Larus argentatus), duży ptak z rozpiętością skrzydeł dochodzącą do 150 cm. Charakteryzuje się ona jasnym, srebrzystym upierzeniem, żółtym dziobem z czerwoną plamką oraz mocnymi, różowymi nogami. Jest wszystkożerna i doskonale przystosowana do różnych warunków środowiskowych, żywiąc się zarówno rybami, jak i odpadkami, które znajdzie w miastach i na wysypiskach śmieci.

Również bardzo znana jest mewa śmieszka (Chroicocephalus ridibundus), czyli mniejszy gatunek mew z rozpiętością skrzydeł około 100 cm. Jej cechą charakterystyczną jest ciemnobrązowa czapeczka w okresie lęgowym oraz biały tułów i szare skrzydła. Śmieszka jest bardzo towarzyska i często gniazduje w dużych koloniach na wybrzeżach, jeziorach i bagnach. Ten gatunek żywi się głównie drobnymi rybami, owadami, a nawet roślinnością.

Rybitwy i mewy – polowanie, rozmnażanie, komunikacja

Jedną z głównych różnic między rybitwami a mewami jest ich  sposób zdobywania pokarmu. Rybitwy są wyspecjalizowanymi łowcami ryb, które polując, zazwyczaj unoszą się nad powierzchnią wody, wypatrując swojej ofiary, a następnie gwałtownie pikują w dół, aby ją schwytać. Metodyczny sposób polowania rybitw wymaga od tych ptaków doskonałej koordynacji, szybkości i precyzji.

Mewy natomiast, choć mogą polować na ryby podobnie jak rybitwy, nurkując z powietrza, to zazwyczaj robią to z powierzchni wody. W przeciwieństwie do rybitw często żywią się resztkami pokarmowymi, a nawet innymi ptakami i ich jajami, są także padlinożercami. Zdolność tych ptaków do adaptacji w różnych środowiskach sprawia, że nie mają problemu ze znalezieniem pożywienia zarówno nad wodą, jak i w innych miejscach.

Poza stylem polowania, inną ważną różnicą między rybitwą a mewą są ich zachowania lęgowe i interakcje społeczne. Rytuały godowe rybitw to zwykle pokazy lotnicze i ofiarowanie pokarmu. Ptaki te zakładają gniazda w dużych koloniach zlokalizowanych na otwartych plażach, wyspach, czy bagnach. Ich gniazda to proste dołki w ziemi wyściełane muszlami, roślinnością i kamykami. Samice rybitw składają zwykle 1-3 jaja, które następnie wysiadują na zmianę z samcami.

Rybitwy należą do ptaków, które są bardzo terytorialne i dlatego w obronie swoich gniazd bywają agresywne, dla tych, którzy zbliżą się do ich kolonii. Komunikują się za pomocą szerokiego zakresu dźwięków, które służą do oznajmiania terytorium i ostrzegania przed drapieżnikami.

Mewy podobnie jak rybitwy gniazdują w koloniach, ale są mniej wymagające co do miejsca  i mogą gniazdować na klifach, dachach budynków, plażach, a nawet na platformach w portach. Gniazda mew są bardziej rozbudowane i często składają się z gałęzi, trawy i innych dostępnych materiałów. Samice składają 2-4 jaja, a potem oboje rodzice wysiadują i karmią pisklęta. Mewy, choć są mniej agresywne niż rybitwy, to również potrafią bronić swoich gniazd przed intruzami, używając do komunikacji dużego repertuaru głosów.

Migracja ptaków – rybitwy i mewy

Rybitwy to ptaki znane z odbywania jednych z najdłuższych migracji, np. rybitwa popielata, migruje od bieguna do bieguna z Arktyki do Antarktydy, pokonując rocznie ponad 70 tysięcy kilometrów. Migracje rybitw są dokładnie zaplanowane i ich trasa zawiera miejsca, w których występuje dużo pokarmu, co jest ważne dla ich przetrwania oraz rozmnażania. Rybitwy podróżują w dużych grupach, bo zapewnia im ochronę przed drapieżnikami i ułatwia orientację podczas długich lotów.

Z kolei migracje mew, są zazwyczaj dużo krótsze i mniej regularne niż te, które odbywają rybitwy. Niektóre mewy pochodzące z regionów o surowym klimacie często na zimę migrują na południe. Jednak wiele gatunków tych ptaków prowadzi osiadły tryb życia, pozostając w swoich regionach przez cały rok. Mewy w porównaniu do rybitw są bardziej elastyczne w wyborze miejsc zimowania, co wynika z większej różnorodności pokarmu, który spożywają.

Podsumowując, mimo pewnych podobieństw, rybitwy i mewy różnią się między sobą zarówno pod względem wyglądu, jak i zachowania oraz środowiska życia. Rybitwy to dostojne i zwinne rybożercy z charakterystycznym stylem polowania na „nurka”. Mewy to z kolei wszystkożerne i wszechstronne ptaki, które potrafią dostosować się do wielu środowisk. Jednak obie grupy ptaków są niezwykle interesujące i pełnią ważną funkcję w ekosystemie, a obserwując je, możemy nauczyć się wiele o adaptacji do środowiska oraz o różnorodności życia przybrzeżnego.