Rolnictwo – najstarsze z zajęć człowieka

Rolnictwo to dział gospodarki mający za zadanie dostarczać płody rolne. Uzyskuje ono płody roślinne i zwierzęce dzięki uprawie roli i roślin oaz chowu i hodowli zwierząt.

Rolnictwo dzieli się na ekstensywne i intensywne. Pierwsze z nich charakteryzuje się brakiem wykorzystywania sztucznych środków wspomagających uprawy, takich jak pestycydy czy nawozy mineralne. Skutkiem tego są zmniejszone plony. W takim systemie koszty są niskie, a nakłady pracy — wysokie. Rolnictwo ekstensywne występuje w mniej rozwiniętych gospodarczo krajach lub takich, które dysponują rozległymi terenami. Głównymi jego obszarami są: Pampa, Wielkie Równiny, strefa międzyzwrotnikowa w Afryce, Bliski Wschód, Afganistan, Pakistan, Australia, Stany Zjednoczone oraz Kanada. W wymienionych powyżej krajach, nie ma konieczności osiągania wysokich plonów i intensyfikacji hodowli zwierząt. Duże zbiory osiąga się tam przez uprawę ogromnych obszarów. Wysoka produkcja mleka, mięsa czy wełny bazuje na dużej liczbie zwierząt hodowlanych, których hodowla wykorzystuje duże powierzchnie pastwisk i łąk.

Jeżeli chodzi natomiast o rolnictwo intensywne, jest to system produkcji rolniczej skupiający się na osiąganiu maksymalnej wysokości plonów i zysku w warunkach dużego nakładu środków finansowych i pracy. Tym, co je wyróżna jest wykorzystywanie wydajnych technik uprawy i hodowli, maszyn, środków ochrony roślin oraz nawozów mineralnych. Tego typu rolnictwo występuje głównie w krajach wysoko rozwiniętych. Pozwala ono zredukować zatrudnienie przy hodowli zwierząt i uprawie roślin. Niektóre z wykorzystywanych tam technik przyczyniają się do skażenia środowiska i gleby. Specyficzną odmianą rolnictwa intensywnego jest ogrodnictwo. Wysokie efekty produkcji rolniczej osiąga się w tym przypadku niskim nakładem kosztów, przy jednoczesnych bardzo dużych nakładach pracy. Warto wspomnieć tutaj także o rolnictwie podmiejskim charakteryzującym się uprawą w tunelach foliowych i szklarniach, w pobliżu miast i na potrzeby ludzi.

Wpływ na rozwój rolnictwa mają warunki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze. Do pierwszej kategorii zaliczają się: ukształtowanie powierzchni (rolnictwu w największym stopniu sprzyjają tereny równinne lub pagórkowate o łagodnych stokach), warunki klimatyczne (to właśnie od nich uzależniona jest temperatura powietrza, ilość opadów atmosferycznych i długość trwania okresu wegetacyjnego), warunki wodne (aby uprawa była możliwa na danym obszarze, niezbędna jest odpowiednia ilość wilgoci) oraz gleby (od ich rodzaju zależy rodzaj uprawianych roślin i wielkość plonów).

Co do warunków pozaprzyrodniczych, są to: struktura wielkości gospodarstw rolnych (w naszym kraju znacząca część gospodarstw nie przekracza 5 ha, co sprawia, że nie przynoszą one zbyt dużych zysków), forma własności gospodarstw (w Polsce dominują gospodarstwa indywidualne, przeważnie rodzinne), mechanizacja rolnictwa (ma ona znaczący wpływ na efektywność gospodarki rolnej), nawożenie, nawadnianie, polityka rolna państwa oraz kadra pracownicza.